آلمان کشوری واقع در قاره اروپا می باشد که با نام رسمی جمهوری فدرال آلمان شناخته می شود. آلمان را می توان از ثروتمندترین و همچنین صنعتی ترین کشور های دنیا دانست. 16 ایالت این کشور را تشکیل می دهند که در برخی از تصمیم گیری ها می توانند مستقل از دولت مرکزی عمل کنند. این کشور عضو سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج می باشد و از جمله کشورهای بنیان گذار اتحادیه اروپاست. دولت آلمان به دلیل نیاز به نیروی کار در سال های اخیر سیاست های مهاجر پذیری مختلفی را در پی گرفته است و مهاجران زیادی در طی این سال ها از سراسر دنیا از جمله ایران به کشور آلمان مهاجرت کرده اند. راه های مختلفی برای مهاجرت به آلمان و اقامت در آلمان وجود دارد که هر شخص باید بسته به شرایط خود مناسب ترین روش را انتخاب نماید. در بخش های بعدی این نوشتار تلاش شده است که تمامی راه های گرفتن اقامت دائم آلمان معرفی شود. زبان رسمی این کشور آلمانی می باشد اما اغلب مردم آن به زبان انگلیسی نیز می توانند صحبت کنند. در تصویر زیر اطلاعات عمومی از کشور آلمان نمایش داده شده است.
دانشگاه های آلمان در سطح جهان از رتبه علمی خوبی برخوردارند و در مجامع علمی شناخته شده هستند. علاوه بر این، امکان تحصیل تقریباً رایگان در دانشگاه های آلمان برای خارجیان، سبب شده است که هر ساله دانشجویان بین المللی زیادی کشور آلمان را به عنوان مقصد مهاجرت تحصیلی خود انتخاب نمایند. نرخ بیکاری پایین در این کشور و موقیعت های شغلی فراوان برای فارغ التحصیلان نیز دلیلی دیگری برای محبوبیت این کشور نزد دانشجویان خارجی می باشد. هر ساله ایرانیان بسیاری نیز که قصد تحصیل در خارج از کشور را دارند، آلمان را به عنوان یکی از کشورهای کاندید در نظر می گیرند.
توجه به این نکته ضروری می باشد که تنها با تحصیل در آلمان نمی توان اقامت دائم و تابعیت این کشور را به دست آورد و شرایط گرفتن اقامت دائم آلمان از طریق تحصیل کمی متفاوت است. فرد باید نوع اقامت خود را به کار یا سرمایه گذاری تبدیل کند یا با فردی آلمانی ازدواج کند تا بتواند روند اخذ اقامت دائم را آغاز نماید. همان طور که در بالا اشاره کردیم دانشجویان در حال تحصیل در کشور آلمان پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی خود می توانند به دنبال کار بگردند، مهلت جستجوی کار برای این فارغ التحصیلان 18 ماه می باشد. در صورت گرفتن پیشنهاد شغلی از کشور آلمان می توانند مشغول به کار شوند و ویزای تحصیلی خود را به نوع کاری تبدیل کنند. از این طریق دانشجویان می توانند روند اخذ اقامت دائم و تابعیت آلمان را طی نمایند.
آلمان کشوری صنعتی است و نیاز به نیروی کار متخصص در این کشور بالا می باشد، اما میانگین سنی در جمعیت کشور آلمان بسیار بالا می باشد و اصطلاحاً جمعیت این کشور پیر است و نیروی کار جوان در این کشور با کمبود مواجه است. جمهوری فدرال آلمان برای رفع نیاز به نیروی کار جوان در سال های اخیر اقدام به جذب نیروی کار خارجی نموده است و متخصصان علاقه مند به کار و زندگی در کشور آلمان را از طریق ویزای جستجوی کار جذب می نماید.
متقضیان کار در آلمان از دو طریق می توانند اقامت کاری این کشور را دریافت نمایند، این دو روش در زیر شرح داده شده است.
پس از اخذ ویزای کار آلمان به یکی از دو روش ذکر شده، در صورتی که شخص به مدت 5 سال متوالی در کشور آلمان زندگی کند و مالیات پرداخت کند می تواند برای اخذ اقامت دائم درخواست دهد. پس از گذشت 3 سال از اقامت دائم نیز شخص می تواند برای اخذ تابعیت و پاسپورت آلمان درخواست دهد.
کار در آلمان برای ایرانیان
آلمان جزء صنعتی ترین و ثروتمند ترین کشور های اروپایی و جهان محسوب می شود و شرکت های بزرگی مانند پورش، بی ام دبلیو، نستل و بسیاری دیگر در این کشور حضور پررنگ دارند. موفقیت های اقتصادی آلمان سبب شده است که سرمایه گذاران خارجی نسبت به سرمایه گذاری در این کشور اقدام نمایند. برخی ممکن است تنها به قصد کسب سود و افزایش سرمایه کشور آلمان را برای سرمایه گذاری انتخاب نمایند، اما سرمایه گذاری در آلمان اگر به روش صحیح انجام شود می تواند منجر به اخذ اقامت آلمان نیز گردد. در حال حاضر برای اخذ اقامت آلمان از طریق سرمایه گذاری باید یک شرکت در این کشور ثبت نمود. سرمایه مورد نیاز برای ثبت شرکت در آلمان 25،000 یورو می باشد که در مقایسه با بسیاری از کشور ها بسیار اندک است. اما آنچه که این روش اخذ اقامت در آلمان را بسیار سخت کرده است این است متقاضی باید یک طرح توجیح اقتصادی یا بیزنس پلن ارائه دهد و اثبات نماید که طرح وی تاثیر مثبت بسزایی در اقتصاد آلمان خواهد داشت. طرح اقتصادی باید به تایید اتاق بازرگانی آلمان برسد که با سخت گیری زیادی انجام می شود و هر ساله تعداد بسیار اندکی از طرح ها تایید می شوند.
همین مشکلات سبب شده است که به ندرت این روش برای مهاجرت به آلمان انتخاب شود، چرا که شخص می تواند با سرمایه ای مشابه و با سهولت بسیار بیشتری اقامت کشوری هم تراز آلمان مانند اتریش را کسب نماید.
در رابطه با اخذ اقامت از طریق تولد فرزند در خاک یک کشور خارجی، کشور ها از دو قانون مختلف پیروی می کنند. دسته کوچک تری از کشور ها برای اعطای تابعیت از طریق تولد از قانون خاک پیروی می کنند. بر این اساس کودکانی که در خاک این کشور ها متولد می شوند بدون در نظر گرفتن تابعیت والدین، تابعیت آن کشور را اخذ می نمایند. مهم ترین کشورهای پیروی قانون خاک آمریکا، کانادا و برزیل می باشد.
دسته دیگری از کشور ها که شامل اکثریت کشورهای جهان می باشد، برای اعطای تابعیت به کودکان تازه متولد شده از قانون خون تبعیت می کنند. بر اساس این قانون کودک متولد شده در خاک آن کشور تنها در صورتی می تواند تابعیت دریافت کند که یکی از والدین تابعیت آن کشور را داشته باشد.
کشور آلمان نیز در اعطای تابعیت به نوزادان از قانون خون تبعیت می کند. به این معنا که محل تولد کودک دارای اهمیت نمی باشد و تنها در صورتی به وی تابعیت آلمان اعطا می شود که حداقل یکی از والدین آلمانی باشد. البته کشور آلمان در مواقعی استثنایی از قانون خاک نیز پیروی می کند، به عنوان مثال زمانی که پدر و مادر کودک بدون تابعیت باشند یا هویت آن ها مشخص نباشد.
فرزندان اتباع خارجی که در آلمان اقامت دارند نیز در صورتی که در 21 سال ابتدایی زندگی خود به مدت 8 سال در آلمان زندگی کرده باشند و یا به مدت 6 سال در مدارس آلمان درس خوانده باشند، می توانند تابعیت این کشور را کسب نمایند.
ازدواج با شهروند آلمانی نیز یکی از راه های اخذ اقامت در آلمان می باشد. البته اشخاص در این روش نباید با هدف اخذ اقامت ازدواج کنند بلکه باید ازدواج آن ها حقیقی باشد. دولت آلمان برای جلوگیری از سوء استفاده افراد و ممانعت از ازدواج های صوری، در این زمینه قوانین سخت گیرانه ای را اعمال می نماید و زوجین باید به روش های مختلف اثبات نمایند که ازدواج آن ها حقیقی است. روش های اثبات حقیقی بودن ازدواج شامل ارائه عکس های خانوادگی، ایمیل و پیام های شخصی، اسناد مربوط به سفر های مشترک و سند ازدواج می باشد. علاوه بر این شخص باید گواهی تجرد و گواهی عدم سوء پیشینه نیز ارائه نماید. نکته مهم دیگر در این زمینه این است که شخص آلمانی باید توانایی تامین هزینه های زندگی خود و همسر خود را داشته باشد و نیازمند کمک های دولتی نباشد. شخص آلمانی نیز باید دارای سابقه کیفری در آلمان نباشد و همسر خارجی باید آشنایی حداقل ابتدایی با زبان آلمانی داشته باشد.
پس از اثبات حقیقی بودن ازدواج و اخذ اقامت آلمان، شخص باید حداقل سه سال در آلمان در کنار همسر خود زندگی کند و پس از آن می تواند درخواست اخذ تابعیت آلمان را نماید.
